Jak obliczyć wynagrodzenie chorobowe?

W Polsce wynagrodzenie za okres niezdolności do pracy (np. wynagrodzenie chorobowe) jest obliczane na podstawie przepisów zawartych w Kodeksie pracy oraz w Ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Oto ogólne wytyczne dotyczące obliczania wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy:

1. Podstawa obliczeń: Wynagrodzenie za okres niezdolności do pracy obliczane jest na podstawie średniego wynagrodzenia pracownika z okresu poprzedzającego chorobę. Jest to średnie wynagrodzenie brutto z ostatnich 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc w którym rozpoczyna się zwolnienie nie licząc miesięcy, za które pracownik nie otrzymał wynagrodzenia. Jeśli pracownik nie przepracował jeszcze tego okresu to podstawę liczy się z faktycznego okresu zatrudnienia.
2. Wysokość świadczenia: Wynagrodzenie za okres niezdolności do pracy wynosi zazwyczaj 80% wynagrodzenia pracownika. W przypadku pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas określony, wynagrodzenie chorobowe może być wyższe i wynosić 100%. Za niezdolność do pracy która jest wynikiem wypadku w drodze do lub z pracy oraz choroby przypadającej w okresie ciąży pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia. Za okres pobytu w szpitalu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości 70% podstawy wymiaru wynagrodzenia za okres choroby.
3. Maksymalny okres wypłaty: Wynagrodzenie chorobowe jest wypłacane pracownikowi przez okres nie dłuższy niż 182 dni w ciągu roku kalendarzowego lub 270 dni w przypadku, gdy niezdolność do pracy jest spowodowana gruźlicą lub przypada w trakcie ciąży. Za okres choroby do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego wynagrodzenie wypłaca i pokrywa pracodawca. W przypadku pracownika który ukończył 50 rok życia okres ten wynosi 14 dni. ZUS wypłaca zasiłek chorobowy za czas niezdolności do pracy trwającej łącznie dłużej niż 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika który ukończył 50 rok życia, trwającej łącznie dłużej niż 14 dni. Dotyczy to tylko firm, które zatrudniają nie więcej niż 20 osób. Pracownikom firm w których zatrudnionych jest więcej niż 20 osób zasiłek chorobowy wypłaca pracodawca i to on rozlicza ten zasiłek z ZUS.
4. Zgłoszenie choroby: Aby otrzymać wynagrodzenie chorobowe pracownik musi posiadać wypisane przez lekarza zwolnienie L4. Zaświadczenie lekarskie jest podstawą do ubiegania się o świadczenie chorobowe.
5. Składki zdrowotne: Wynagrodzenie chorobowe jest zwolnione z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne.
6. Podatek dochodowy: Wynagrodzenie chorobowe jest opodatkowane według skali podatkowej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Jak obliczyć wynagrodzenie za okres niezdolności do pracy?

1. Obliczenie wynagrodzenia za okres choroby:

   • Obliczenie podstawy chorobowego: Od średniej z 12-stu miesięcy poprzedzających miesiąc w którym wystąpiło zwolnienie należy odjąć kwoty składek na ubezpieczenia społeczne. Stanowi to standardowo 13,71% kwoty brutto. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że średnia nie może być niższa od kwoty najniższego ustawowego wynagrodzenia obowiązującego w miesiącu wystąpienia niezdolności do pracy. Jeśli średnia ta jest niższa należy przyjąć kwotę minimalnego wynagrodzenia. Jest to szczególnie istotne w sytuacji gdy w przeciągu ostatnich 12-stu miesięcy poprzedzających miesiąc wystąpienia niezdolności zmianie uległo najniższe wynagrodzenie:

     Podstawa chorobowego = Średnia - Składki na ubezpieczenia społeczne

   • Obliczenie wynagrodzenia za okres choroby lub zasiłku: Obliczoną wcześniej podstawę należy pomnożyć przez procent przysługującego za okres choroby wynagrodzenia, a następnie podzielić przez 30 i pomnożyć przez liczbę dni zwolnienia. Należy zaznaczyć, że bez względu na miesiąc w którym wystąpiło zwolnienie zawsze dzielimy przez 30 nawet jeśli jest to np. luty, który ma 28 dni lub styczeń, który ma 31 dni. Podzielnik wynosi zawsze 30. Obliczona w ten sposób kwota jest kwotą wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy lub kwotą zasiłku:

     Wynagrodzenie za okres choroby (zasiłek) = 80% * Podstawa / 30 * Ilość dni zwolnienia

2. Obliczenie potrącenia wynagrodzenia za okres choroby: Potrącenie = Wynagrodzenie brutto / 30 * Ilość dni zwolnienia
3. Obliczenie wynagrodzenia brutto: Wynagrodzenie brutto uwzględniające okres choroby = Wynagrodzenie brutto - Potrącenie + Wynagrodzenie za okres choroby (zasiłek)

Przykład obliczania wynagrodzenia w przypadku wystąpienia zwolnienia chorobowego

Załóżmy, że pracownik otrzymał 7 dni zwolnienia płatnego 80%. Załóżmy także, że średnie wynagrodzenie jakie otrzymał pracownik w ciągu ostatnich 12-miesięcy poprzedzających miesiąc w którym wystąpiło zwolnienie wynosi 5000 zł brutto.

1. Obliczenie wynagrodzenia za okres choroby:
   • Obliczenie podstawy chorobowego: Podstawa = 5000 zł - 13,71% = 4314,50 zł
   • Obliczenie wynagrodzenia za okres choroby lub zasiłku: Wynagrodzenie za okres choroby (zasiłek) = 80% * 4314,50 zł / 30 * 7 dni = 805,37 zł:
2. Obliczenie potrącenia wynagrodzenia za okres choroby: Potrącenie = 5000 zł / 30 * 7 dni = 1166,67 zł
3. Obliczenie wynagrodzenia brutto: Wynagrodzenie brutto uwzględniające okres choroby = 5000 zł - 1166,67 zł + 805,37 zł = 4638,70 zł

Wynagrodzenie brutto przysługującemu pracownikowi zarabiającemu 5000 zł będącym 7 dni na zwolnieniu chorobowym płatnym 80% wyniesie 4638,70 zł. Kwotę netto wynagrodzenia mając obliczoną kwotę brutto uwzględniającą zwolnienie chorobowe oblicza się już standardowo (zobacz: Jak obliczyć wynagrodzenie netto). Kwota jaką otrzyma pracownik "na rękę" wyniesie więc 3578,98 zł.